Μπορούν οι τέχνες να θεραπεύσουν;

16 Απριλίου 2024
Μπορούν οι τέχνες να θεραπεύσουν;

Ο ισχυρός ρόλος της τέχνης στην υγεία μας

Οι τέχνες έχουν από καιρό αναγνωριστεί ότι εμπλουτίζουν τη ζωή μας, καθώς μπορούν να διαδραματίσουν ισχυρό ρόλο στην υγεία μας. Γνωρίζουμε όμως την επίπτωση της τέχνης στις μη μεταδοτικές ασθένειες; Μπορεί η τέχνη να θεραπεύσει; Τα τελευταία χρόνια, ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών δείχνει ότι οι παρεμβάσεις που βασίζονται στις τέχνες μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των μη μεταδοτικών ασθενειών (ΜΜΚ) – από τις καρδιαγγειακές παθήσεις έως τον καρκίνο.

Μια νέα έκθεση του ΠΟΥ/Ευρώπης, η οποία βασίζεται στη διάσκεψη “Μαθαίνοντας από τις τέχνες” που πραγματοποιήθηκε στη Βουδαπέστη, προτείνει πώς οι τέχνες μπορούν να ενσωματωθούν στα συστήματα υγείας για να συμπληρώσουν τη θεραπεία και την πρόληψη των μη επιδημιογενών νοσημάτων.

Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης που πραγματοποιήθηκε στη Βουδαπέστη τον Δεκέμβριο του 2022, ο Christopher Bailey, επικεφαλής για τις τέχνες και την υγεία στον ΠΟΥ, μοιράστηκε την εμπειρία του από τον αγώνα του με την παχυσαρκία και τον καρκίνο. Ο Christopher θυμήθηκε πώς οι ιστορίες που μοιραζόταν στο προσωπικό του ιστολόγιο και τα θεατρικά έργα που έγραφε για το θέατρο, τον βοήθησαν να ξεπεράσει τη μάχη με τον καρκίνο. Τον βοήθησαν να αναρρώσει από τη χημειοθεραπεία και να επανεξετάσει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται πώς είναι να είσαι υγιής.

“Διαπίστωσα ότι, όταν ήμουν στη σκηνή και δούλευα με ηθοποιούς, είχα αυτή τη βαθιά αίσθηση ευεξίας”, είπε ο Κρίστοφερ κατά τη διάρκεια της ομιλίας του. “Μπορούσα να περπατάω, μπορούσα να κρατάω πράγματα, μπορούσα να μιλάω εύγλωττα. Ήταν σαν να είχε εξαφανιστεί η χημειοθεραπεία για εκείνη την περίοδο της πρόβας και της παράστασης. Όταν επέστρεφα στο σπίτι και έβγαζα τα παπούτσια και τις κάλτσες μου, ήταν βουτηγμένα στο αίμα. Δεν μπορούσα πια να μιλήσω, ήταν μόνο προσωρινό, αλλά εκείνη τη στιγμή της παράστασης – ήμουν καλά”.

“Οι τέχνες δεν έχουν να κάνουν με τη θεραπεία – δεν θεραπεύουν τον καρκίνο”, συνέχισε. “Αλλά οι τέχνες μπορούν να θεραπεύσουν. Αυτό είναι διαφορετικό. Δημιουργούν αυτή την αίσθηση βαθιάς προσωπικής σημασίας που κάνει τη ζωή σου όμορφη, ανεξάρτητα από τις συνθήκες”.

Η τέχνη δρά συμπληρωματικά των φαρμάκων

Όλο και περισσότερα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η τέχνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αποτελεσματικό συμπλήρωμα της ιατρικής θεραπείας και της ίασης. Είναι μη επεμβατική και χαμηλού κινδύνου.

Ο ΠΟΥ/Ευρώπη διερευνά τις δυνατότητες των τεχνών ως συμπληρωματικών μέσων για την πρόληψη και τη θεραπεία των μη επιδημιογόνων νοσημάτων – τα οποία αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για την υγεία στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ. Μια Περιφέρεια όπου οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης, οι χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις, ο καρκίνος και άλλα μη επιδημιογόνα νοσήματα ευθύνονται για το 90% όλων των θανάτων.

“Η έκθεση αυτή παρέχει παραδείγματα από τον πραγματικό κόσμο για διαφορετικές προσεγγίσεις, τις οποίες ο τομέας των τεχνών και της υγείας μπορεί να εφαρμόσει στην πρόληψη των μη επιδημιογενών νοσημάτων και δημιουργεί δυναμική για περισσότερη συνεργασία. Ελπίζω ότι η έκθεσή μας θα προωθήσει την αξία των έργων τέχνης και υγείας σε ολόκληρη την Περιφέρεια και, το σημαντικότερο, θα προωθήσει την εφαρμογή τους στον πραγματικό κόσμο, ιδίως σε επίπεδο πολιτικής”, δήλωσε ο Δρ Κρεμλίν Γουικραμασίνγκε, Περιφερειακός Σύμβουλος του ΠΟΥ/Ευρώπης για τη διατροφή, την παχυσαρκία και τη σωματική δραστηριότητα.

Η τέχνη ως μέσο θεραπείας

Υπάρχουν απεριόριστοι τρόποι για να φέρουμε τις τέχνες στη ζωή μας – και το ίδιο ισχύει και για τις τέχνες ως παρεμβάσεις υγείας. Η νέα έκθεση του ΠΟΥ επισημαίνει αρκετά εμπνευσμένα έργα τέχνης και υγείας που συμβάλλουν στην καταπολέμηση των μη επιδημιογενών νοσημάτων και στη μείωση των σχετικών κινδύνων σε χώρες σε ολόκληρη την Περιφέρεια.

Για παράδειγμα, το έργο Madrid Salud εμπλέκει άτομα από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες της ισπανικής πρωτεύουσας για να συμμετάσχουν σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που ταυτόχρονα ευαισθητοποιούν για θέματα υγείας που σχετίζονται με τα μη επιδημιογενή νοσήματα: από τους κινδύνους της ανθυγιεινής διατροφής έως τα οφέλη του ενεργού τρόπου ζωής. Στην Ουγγαρία, οι ασθενείς, μετά από αναπνευστική ασθένεια, μπορούν να επιλέξουν να ενταχθούν σε χορωδία ως μέρος της πορείας αποκατάστασής τους. Στη ρωσική πόλη Vologda, ένα πρόγραμμα του Εθνικού Ερευνητικού Κέντρου Προληπτικής Ιατρικής αναδιαμορφώνει παραμύθια και άλλες παιδικές ιστορίες για να βελτιώσει τον υγειονομικό αλφαβητισμό στα σχολεία.

Γεφυρώνεται η σχέση μεταξύ πολιτισμού και υγείας

“Βλέπουμε ότι έχει αλλάξει η στάση της κοινότητας της υγειονομικής περίθαλψης. Πριν από μερικά χρόνια, η συζήτηση αναπτυσσόταν γύρω από την ανάγκη για περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία. Τώρα αναγνωρίζεται ότι οι τέχνες βελτιώνουν πραγματικά την υγεία και την ευημερία”, δήλωσε ο Nils Fietje, τεχνικός υπεύθυνος στη Μονάδα Συμπεριφορικής και Πολιτιστικής Πληροφόρησης του ΠΟΥ/Ευρώπης.

Σήμερα, τα συστήματα υγείας είναι έτοιμα να αξιοποιήσουν το δυναμικό των παρεμβάσεων τέχνης. Αρχίζουν να κατανοούν ότι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη λεγόμενη κοινωνική συνταγογράφηση για να συστήσουν στους ασθενείς συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες θεραπείες τέχνης που μπορούν να είναι χωρίς αποκλεισμούς, να φέρνουν κοντά νέους και ηλικιωμένους και να δημιουργήσουν μια γέφυρα μεταξύ πολιτισμού και υγείας που μπορεί να εμπλουτίσει τη ζωή όλων των ανθρώπων.

“Εάν μπορούμε να φέρουμε κοντά τις τέχνες και την υγεία, μπορεί να δημιουργηθεί ένας ισχυρότερος δεσμός με τη δυνατότητα να ενισχυθεί η ευημερία και να προωθηθεί ένα υγιέστερο περιβάλλον για όλους”, δήλωσε ο Δρ Gauden Galea, Στρατηγικός Σύμβουλος του Περιφερειακού Διευθυντή του ΠΟΥ/Ευρώπης, Ειδική Πρωτοβουλία για τα Μη Κυκλοφοριακά Νοσήματα και την Καινοτομία (SNI).

ΠΗΓΗ
WHO

Κοινοποιήστε
Μετάβαση στο περιεχόμενο