Το Μανιφέστο για μια κοινή στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των ηλικιών

Η πανδημία παρείχε πλήθος στοιχείων για τον επιζήμιο αντίκτυπο του ηλικιακού ρατσισμού που επηρεάζει την αξιοπρέπεια και την ικανότητα συμμετοχής στην κοινωνία, τόσο των νεότερων όσο και των ηλικιωμένων και ανέδειξε τις ηλικιακές διακρίσεις και τις επιζήμιες επιπτώσεις τους στην αξιοπρέπεια σε μεγαλύτερη ηλικία.  Μας έδειξε ξεκάθαρα ότι η ισότητα είναι το κλειδί για τη διαμόρφωση δίκαιων κοινωνιών όπου όλα τα άτομα, ανεξαρτήτως ηλικίας, λαμβάνουν την υποστήριξη που χρειάζονται και τις ευκαιρίες να συνεισφέρουν και ότι τελικά η ισότητα είναι η ραχοκοκαλιά της συνοχής, της ευημερίας και της ικανότητάς μας να αλληλοϋποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον.

Μια πρόσφατη έκθεση των Ηνωμένων Εθνών επιβεβαιώνει ότι ο ηλικιακός χαρακτήρας εμποδίζει την κοινωνία να εκμεταλλευτεί πλήρως τα ταλέντα των ανθρώπων επειδή θεωρούνται πολύ νέοι ή πολύ μεγάλοι.  Καθώς οι συζητήσεις για το μέλλον της Ευρώπης συνεχίζονται, λέμε ότι για να ζήσουν οι γενιές μαζί, πρέπει να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον ως ίσους στην ποικιλομορφία μας.

Για να το πετύχουμε αυτό, ζητάμε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να υιοθετήσει μια “Στρατηγική για την Ισότητα των Ηλικιών” που θα διασφαλίζει μια ισότητα που θα είναι για όλους, καθημερινά και στην πράξη.  Μια τέτοια στρατηγική θα μπορεί να παρέχει ένα δίκαιο πλαίσιο για όλες τις γενιές ώστε να συμμετέχουν όλοι πλήρως στο μέλλον της Ευρώπης.

Στο πλαίσιο αυτό, οι οργανισμοί – μέλη της Age Platform Europe,  εκπόνησαν το Age Platform Manifesto, ως απάντηση, προτείνοντας μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την ισότητα των ηλικιών που θα:

• Αντιμετωπίσει τις ηλικιακές διακρίσεις και ανισότητες σε διάφορους τομείς και σε όλη τη διάρκεια της ζωής.
• Αξιολογήσει τον αντίκτυπο των πολιτικών και των δράσεων της ΕΕ σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες.
• Θα συντονίσει τις επιλογές πολιτικής που ανοίγουν το δρόμο για ίση συμμετοχή και ευημερία για όλες τις γενιές.

Η ΩΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΩΡΑ!

Manifesto AGE Platform Europe για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 2024

 Όλοι γερνάμε …   Η πλειονότητα των παιδιών που γεννιούνται σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχουν προσδόκιμο ζωής πάνω από 100 χρόνια. ¹   Η μακροζωία είναι ένα επίτευγμα. Ωστόσο, αν δεν αναδιαμορφώσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες μας αντιμετωπίζουν τη γήρανση, θα χάσουμε όλοι τα οφέλη και τις ευκαιρίες μιας μεγαλύτερης διάρκειας ζωής.

 Όλοι γερνάμε,  αλλά οι ανισότητες συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Αν δεν εξετάσουμε μια προσέγγιση της γήρανσης σε ολόκληρη τη ζωή , θα συνεχίσουμε να αφήνουμε τους ανθρώπους πίσω και θα χάσουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε την ποικιλομορφία στα γηρατειά μας.

 Όλοι γερνάμε,  αλλά ο ηλικιακός ρατσισμός μας εμποδίζει να ζήσουμε στο έπακρο τις δυνατότητές μας και μπορεί ακόμη και να επηρεάσει την υγεία, την ευημερία και το προσδόκιμο ζωής μας. ²

Η πανδημία έδειξε πόσο άσχημα μπορούν να πάνε τα πράγματα όταν τα ανθρώπινα δικαιώματά μας δεν προστατεύονται εξίσου στην τρίτη ηλικία. ³   Αν δεν αντιμετωπίσουμε τις διακρίσεις λόγω ηλικίας με την ίδια βαρύτητα στο νόμο και στην πράξη όπως άλλες μορφές διακρίσεων, θα στερήσουμε από τους εαυτούς μας την ευκαιρία να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία σε ίση βάση με τους άλλους.

1 Data in Human Mortality Database |   2 Global report on Ageism  |  3 AGE report on Human Rights and COVID-19

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΗΛΙΚΙΑΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ?

Ο ηλικιακός αποκλεισμός αναφέρεται σε στερεότυπα (πώς σκεφτόμαστε), προκαταλήψεις (πώς αισθανόμαστε) και διακρίσεις (πώς ενεργούμε) απέναντι σε ανθρώπους με βάση την ηλικία τους.

Ο θεσμικός ηλικιακός αποκλεισμός αναφέρεται στους νόμους, τους κανόνες, τα κοινωνικά πρότυπα, τις πολιτικές και τις πρακτικές των θεσμών που περιορίζουν άδικα τις ευκαιρίες και θέτουν συστηματικά σε μειονεκτική θέση τα άτομα λόγω της ηλικίας τους. Ο διαπροσωπικός ηλικιακός ρατσισμός προκύπτει στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ δύο ή περισσότερων ατόμων, ενώ ο αυτοκατευθυνόμενος ηλικιακός ρατσισμός εμφανίζεται όταν ο ηλικιακός ρατσισμός εσωτερικεύεται και στρέφεται εναντίον του εαυτού του.

Πηγή: Global Report on Ageism (WHO, 2021)

 Όλοι γερνάμε,  αλλά πολύ συχνά μας παρουσιάζουν ως ευάλωτους, εξαρτημένους, εύθραυστους και ανίκανους, ακόμη και ως κόστος για τις κοινωνίες μας.  Αν οι συνεισφορές και οι εμπειρίες μας δεν αναγνωριστούν, δεν εκτιμηθούν και δεν υποστηριχθούν καλύτερα, δεν θα επιτύχουμε μια κοινωνία για όλες τις ηλικίες.

Σήμερα εργαζόμαστε, συμμετέχουμε στην πολιτική ζωή, προσφέρουμε εθελοντική εργασία, παρέχουμε φροντίδα και ανταλλάσσουμε απόψεις με τις νεότερες γενιές.  Αύριο, θέλουμε να συνεχίσουμε να κάνουμε το ίδιο.

Κάλεσμα προς Ευρωβουλευτές

Ως μελλοντικό μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μπορείτε να διασφαλίσετε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει επαρκώς τη γήρανση  του πληθυσμού και θα εργάζεται προς την κατεύθυνση μιας κοινωνίας για όλες τις ηλικίες.

1. Να προωθήσει την ηλικιακή ισότητα με:

• Επέκταση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου της ΕΕ για τις διακρίσεις λόγω ηλικίας πέραν του τομέα της απασχόλησης.​​
• Ευαισθητοποίηση σχετικά για τον ηλικιακό ρατσισμό με την προώθηση πρωτοβουλιών για την εξάλειψη των ηλικιακών πρακτικών και εκπαιδευτικών εκστρατειών για την απόρριψη των στερεοτύπων για την τρίτη ηλικία.
• Αντιμετώπιση των πολλαπλών και αλληλεπικαλυπτόμενων μορφών διακρίσεων που βιώνουν οι άνθρωποι με βάση ένα συνδυασμό παραγόντων, όπως η ηλικία, το φύλο ή η αναπηρία, καθώς και των σωρευτικών μορφών διακρίσεων που χτίζονται με την πάροδο του χρόνου.
• Συγκέντρωση και δημοσίευση αναλυτικών δεδομένων χωρίς ηλικιακά όρια, για να αξιολογήσει χωρίς αποκλεισμούς, τον πιθανό αντίκτυπο των πολιτικών και των προγραμμάτων, να παράσχει αποτελεσματικές πολιτικές και να παρακολουθεί την εφαρμογή τους.
• Υποστήριξη της σύνταξης μιας σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας, η οποία θα προκαλέσει νομικές μεταρρυθμίσεις για την απαγόρευση των διακρίσεων λόγω ηλικίας σε κάθε πτυχή της ζωής.

2. Να ενισχύσει τη συμμετοχή και την ενεργό γήρανση με:

• Διασφάλιση της ουσιαστικής συμμετοχής των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στην πολιτική ζωή, την ισότιμη πρόσβαση στον πολιτισμό, τη δικαιοσύνη, την απασχόληση, την δια βίου μάθηση και την επαγγελματική κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένου του ψηφιακού εγγραμματισμού.
• Εγγύηση για πλήρη, οικονομικά προσιτή και ισότιμη πρόσβαση των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας σε βασικές υπηρεσίες και αγαθά, όπως υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης, τρόφιμα, στέγαση, δημόσιες συγκοινωνίες και τραπεζικές υπηρεσίες, διατηρώντας εναλλακτικές επιλογές για τις ψηφιακές υπηρεσίες.
• Ενθάρρυνση προσεγγίσεων όπου η μετάβαση μεταξύ μάθησης, εργασίας, οικογενειακής φροντίδας, περιόδων ανεργίας και συνταξιοδότησης μπορεί να γίνεται απρόσκοπτα και σε διαφορετικές ηλικίες.
• Προώθηση της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής πολιτιστικών, επαγγελματικών, τεχνολογικών γνώσεων και δεξιοτήτων μεταξύ νεότερων και μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων.

3. Να εξασφαλίσει αυτονομία και ευημερία με:

• Ενδυνάμωση των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας για μια βιώσιμη και ποιοτική επαγγελματική ζωή, με την άρση εμποδίων όπως η υποχρεωτική συνταξιοδότηση, η αντιμετώπιση των διακρίσεων λόγω ηλικίας στην αγορά εργασίας και η προσαρμογή του χώρου εργασίας για όλες τις ηλικίες.
• Διασφάλιση της επάρκειας των συντάξεων και των συστημάτων ελάχιστου εισοδήματος γήρατος, αντιμετώπιση της διάβρωσής τους με την πάροδο του χρόνου, ώστε να παρέχουν στους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας οικονομική ασφάλεια, να τους επιτρέπουν να καλύπτουν τις ανάγκες τους και να έχουν πρόσβαση σε επαρκή υγειονομική περίθαλψη και στέγαση, μεταξύ άλλων, δίνοντας προσοχή στα ζητήματα της διασυνοριακής μετάβασης και της μετανάστευσης εντός της ΕΕ.
• Προστασία των ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας από όλες τις μορφές κακοποίησης και βίας, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής εκμετάλλευσης, της παραμέλησης και της απομόνωσης.
• Εξασφάλιση της αυτονομίας, την ανεξαρτησίας, της συμμετοχής και της ένταξης των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στη μακροχρόνια φροντίδα, βελτίωση της ποιότητας και των συνθηκών εργασίας των αμειβόμενων φροντιστών στις μακροχρόνιες υπηρεσίες και στήριξη των άτυπων φροντιστών, μεταξύ άλλων μέσω κατάλληλης κατάρτισης.

Πως;

• Εργαζόμενοι προς την κατεύθυνση της υιοθέτησης μιας στρατηγικής της ΕΕ για την ισότητα των ηλικιών*4 , για την ισότιμη προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλες τις ηλικίες και την αντιμετώπιση των εμποδίων που μας εμποδίζουν να ζούμε δίκαια και ελεύθερα όταν είμαστε ηλικιωμένοι.
• Ζητώντας ισχυρό συντονισμό μεταξύ των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το έργο των οποίων έχει κρίσιμο αντίκτυπο στις πολιτικές για τη γήρανση. Ο συντονισμός αυτός διασφαλίζεται από τη Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης και Καταναλωτών, που είναι αρμόδια για την ισότητα.
• Με την επανίδρυση της Διακομματικής Ομάδας για τη Γήρανση και την Αλληλεγγύη μεταξύ των Γενεών, ενθαρρύνοντας τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να γίνουν υπέρμαχοι των δικαιωμάτων των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας.

Το manifesto έχει δημιουργηθεί από τους οργανισμούς – μέλη της AGE Platform Europe.  Ακριβής μετάφραση από το πρωτότυπο για την Ελλάδα 50και Ελλάς.

Το Manifesto Age Platform Europe και το έργο Voce – Voice of older citizens for Europe

Ενόψει των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2024, η AGE Platform Europe δημοσίευσε πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την ενημέρωση και δέσμευση των υποψηφίων ευρωβουλευτών με την πρόταση για μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την ισότητα των ηλικιών.   Για την Ελλάδα την πρωτοβουλία ανέλαβε η 50και Ελλάς, με το έργο που ονομάζεται «VOCE- Voice of Older Citizens for Europe – Η φωνή των πολιτών μεγαλύτερης ηλικίας στην Ευρώπη»

Σκοπός της πρωτοβουλίας είναι να ενθαρρύνει τους ηλικιωμένους να ψηφίσουν, να ενισχύσει τον διάλογο για τα πολιτικά δικαιώματα των ηλικιωμένων στην Ευρώπη και να μειώσει τις κοινωνικές ανισότητες, φέρνοντας σε επαφή υποψήφιους ευρωβουλευτές και ηλικιωμένους πολίτες ενόψει των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2024.  Στόχος είναι οι πολίτες και οι οργανώσεις τους να παρουσιάσουν ζητήματα που τους απασχολούν, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για δράση σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, και οι υποψήφιοι ευρωβουλευτές να εξηγήσουν πώς σχεδιάζουν να ενεργήσουν σε αυτά τα ζητήματα μόλις εκλεγούν.

Η 50και Ελλάς, στα πλαίσια του έργου Voce, διοργάνωσε, στις 24 Νοεμβρίου 2023, ημερίδα, με καλεσμένους Έλληνες Ευρωβουλευτές, πολιτικές προσωπικότητες και οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών μεγαλύτερης ηλικίας.  Το έργο πλαισιώθηκε με μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης, μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και άλλων καναλιών, παράλληλα με το έντυπο υλικό που διανεμήθηκε.

Περισσότερα για το έργο Voce:

• VOCE – Η φωνή των πολιτών μεγαλύτερης ηλικίας στην Ευρώπη 
• VOCE – Πρόσκληση στην Ειδική Ημερίδα της 24ης Νοεμβρίου 2023
• VOCE – Ένα μεγάλο Ευχαριστώ στους συντελεστές